Zbulim i rrallë nën rrënojat e Titanikut, gjerdani i humbur del në dritë pas më shumë se 100 vitesh

Është një moment që shumë mendonin se nuk do të vinte kurrë. Pas më shumë se 100 vitesh nën ujë, një relike e rrallë dhe rrëqethëse nga Titaniku është restauruar në lavdinë e saj të mëparshme. Kjo pjesë e historisë, dikur e humbur në thellësitë e Atlantikut të Veriut, u zbulua me kujdes nga një ekip konservatorësh të përkushtuar që punuan me shumë mund për ta ruajtur atë.

Gjerdani prej qelqi të zi, i zbuluar më 17 qershor 2025, në Ekspozitën Titanic: The Artifact në Orlando, shënon një moment të rëndësishëm për studiuesit dhe entuziastët e Titanikut. I zbuluar në copa gjatë një ekspedite në vitin 2000 në vendin e rrënojave të anijes, gjerdani kishte mbetur i fshehur brenda rrënojave për më shumë se një shekull, ndërsa forma e tij e vërtetë mbeti mister deri më tani.

Gjerdani u gjet i mbështjellë me një beton — një masë e fortë dhe e ngurtë e formuar kur objekte të ndryshme në vendin e rrënimit u shkrinë nën një presion të jashtëzakonshëm dhe kushtet ekstreme të dyshemesë së oqeanit.

Ndërsa ekipi hoqi me kujdes betonimin shtresë pas shtrese, ata zbuluan gjerdanin e endur në mënyrë të ndërlikuar, të bërë nga rruaza tetëkëndëshe dhe në formë zemre prej qelqi të zi . Rruazat, disa të vogla dhe delikate, të tjera më të mëdha dhe më tërheqëse, zbuluan një dizajn të detajuar dhe kompleks që do të kishte humbur në kohë nëse artefakti nuk do të ishte gjetur.

“Ne zbuluam një betonim, dhe kjo është diçka ku materialet në fund të detit bashkohen me kalimin e kohës dhe krijojnë pothuajse një shkëmb rreth disa objekteve”, tha Tomasina Ray , presidente dhe drejtoreshë e koleksioneve në RMS Titanic, Inc. , në një video që shënonte zbulimin e gjerdanit . “Pas një inspektimi më të afërt, mund të shihje zemra të vogla të zeza që dilnin prej tij.”

Gjerdani u gjet gjatë një ekspedite të vitit 2000 të udhëhequr nga RMS Titanic, Inc., e cila ka qenë në ballë të eksplorimit nënujor të Titanikut. Pasi u gjet, gjerdani u konservua përmes një procesi pune të kujdesshëm, që përfshinte punë delikate manuale për të hequr me kujdes betonimin. Ky proces u lejoi ekspertëve të gjurmonin çdo rruazë dhe fije rruaze, duke e shpëlarë gjerdanin copë pas cope derisa forma e tij origjinale të zbulohej plotësisht.

«Është një proces shumë i kujdesshëm, i lodhshëm, por shpërblyes, sepse në fund të mbetet diçka e bukur», tha Ray. Përshkrimi i saj përmbledh përpjekjet e mundimshme të konservatorëve që punuan pa u lodhur për të ruajtur këtë artefakt të paçmuar. Puna e ekipit të konservimit ishte një punë durimi, pasi çdo rruazë duhej të lirohej pa shkaktuar dëme në xhamin e brishtë.

Tani, gjerdani prej qelqi të zi ekspozohet me krenari në Ekspozitën Titanic: The Artifact Exhibition Orlando, duke ofruar një pamje të rrallë të jetës së atyre që dikur lundruan në anijen fatkeqe.

Ekspozita, e hapur shtatë ditë të javës, u lejon vizitorëve ta përjetojnë nga afër këtë dhe objekte të tjera të rikuperuara nga Titaniku. Përmes veprave të tilla, ekspozita vazhdon t’i sjellë në jetë historinë tragjike të Titanikut një audience moderne, duke siguruar që këto histori dhe objektet që i përmbajnë ato të mbeten një kujtesë e fuqishme e trashëgimisë së qëndrueshme të katastrofës.

Ky gjerdan, tani i restauruar, është më shumë sesa thjesht një bizhuteri. Është një simbol i jetëve dhe historive të humbura atë natë fatale të vitit 1912, duke ofruar një vështrim në të kaluarën që pak veta kanë pasur mundësinë ta shohin.

“KORÇA BOOM”