𝐄𝐊𝐒𝐊𝐋𝐔𝐙𝐈𝐕𝐄/ Skandali Fate Velaj-Detaje të reja vijnë nga Austria

Gazeta investigative austriake FOB ka publikuar sot një artikull që sjell në vëmendje një sërë akuzash të rënda ndaj ambasadorit shqiptar në Austri, Fatmir Velaj. Sipas raportimit, Velaj po përballet me akuza që variojnë nga shpërdorimi i detyrës dhe falsifikimi i dokumenteve, deri te dyshimet për shkelje të ligjit austriak të shtetësisë, me pasoja të mundshme në të dy anët e Adriatikut.

Më poshtë lajmi i plotë:

𝐇𝐢𝐣𝐞𝐭 𝐬𝐡𝐪𝐢𝐩𝐭𝐚𝐫𝐞 𝐝𝐡𝐞 𝐩𝐨𝐥𝐢𝐭𝐢𝐤𝐚 𝐞 𝐭𝐫𝐚𝐧𝐬𝐩𝐚𝐫𝐞𝐧𝐜𝐞̈𝐬 𝐫𝐨𝐳𝐞̈. 𝐍𝐣𝐞̈ 𝐫𝐚𝐬𝐭 𝐦𝐞 𝐩𝐨𝐭𝐞𝐧𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐬𝐡𝐩𝐞̈𝐫𝐭𝐡𝐲𝐞𝐬:

Ambasadori shqiptar në Austri, Fatmir Velaj, po përballet me një numër në rritje akuzash serioze. Ndërsa ai është nën vëzhgimin e Strukturës së Posaçme Antikorrupsion (SPAK), sipas mediave shqiptare, shtetësia e tij, titulli akademik dhe karriera politike po vihen gjithashtu në shënjestër nga opozita në Shqipëri. Akuzat variojnë nga shpërdorimi i detyrës dhe falsifikimi deri te një shkelje e mundshme e Ligjit austriak të Shtetësisë, me pasoja të gjera në të dy anët e Adriatikut.

𝐀𝐦𝐛𝐚𝐬𝐚𝐝𝐨𝐫𝐢 𝐧𝐞̈𝐧 𝐯𝐞̈𝐳𝐡𝐠𝐢𝐦𝐢𝐧 𝐞 𝐒𝐏𝐀𝐊

Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) në Shqipëri po zhvillon një hetim ndaj Velajt, sipas disa mediave shqiptare, përfshirë portalin investigativ Prapaskena. Akuzat janë serioze, veçanërisht në lidhje me një shpërdorim të mundshëm të detyrës për strehimin e dyshuar të kunatës së tij të arratisur në ambasadën shqiptare në Vjenë, pavarësisht një urdhër-arresti ndaj saj. Nëse këto akuza provohen të sakta, shpërdorimi i privilegjeve diplomatike do të ishte i vështirë për t’u mohuar.

𝐃𝐲 𝐬𝐡𝐭𝐞𝐭𝐞̈𝐬𝐢a: 𝐩𝐨𝐥𝐢𝐭𝐢𝐤𝐢𝐬𝐡𝐭 𝐬𝐡𝐩𝐞̈𝐫𝐭𝐡𝐲𝐞𝐬𝐞, 𝐥𝐢𝐠𝐣𝐞̈𝐫𝐢𝐬𝐡𝐭 𝐞 𝐧𝐝𝐞̈𝐫𝐥𝐢𝐤𝐮𝐚𝐫

Sipas hulumtimeve të FOB dhe disa burimeve shqiptare, thuhet se Velaj ka pasur njëkohësisht shtetësi austriake dhe shqiptare gjatë periudhës kur ka qenë aktiv si këshilltar dhe anëtar i disa komisioneve parlamentare në Shqipëri (2013-2023). Sipas Nenit 27 të Ligjit Austriak të Shtetësisë, kjo lejohet vetëm me një leje të posaçme, por redaksia nuk ka asnjë informacion për ndonjë leje të tillë deri më tani.

Nëse Velaj nuk i ka deklaruar autoriteteve austriake aktivitetet e tij politike jashtë vendit, kjo mund të përbëjë vepër penale. Kjo mund të konsiderohet si mashtrim apo përvetësim i paligjshëm i të drejtave. Ende mbetet e paqartë nëse Ministria e Jashtme ose Departamenti përkatës i Zyrës Bashkiake 35 (MA 35) është informuar për këtë rol të dyfishtë – një deklaratë zyrtare nga Ministria e Jashtme është ende në pritje.

𝐓𝐢𝐭𝐮𝐥𝐥𝐢 𝐚𝐤𝐚𝐝𝐞𝐦𝐢𝐤 𝐦𝐞 𝐬𝐡𝐮𝐦𝐞̈ 𝐩𝐢𝐤𝐞̈𝐩𝐲𝐞𝐭𝐣𝐞

Në biografitë e tij zyrtare, Velaj përmend një diplomë në "Menaxhim të Artit dhe Kulturës" nga Universiteti i Arteve të Aplikuara në Vjenë. Megjithatë, redaksia ende nuk ka marrë konfirmim për këtë diplomë akademike. Aktualisht nuk ka asnjë provë publike të disponueshme që dëshmon për një diplomë të njohur nga ky institucion.

Pikëpyetje të mëdha ngrihen sidomos mbi rolin e Universitetit Kristal në Shqipëri, një institucion tashmë i mbyllur, i cili ka qenë shpesh subjekt i kritikave për standardet e tij akademike. Rruga e pranimit të Velajt në Austri ende nuk është dokumentuar plotësisht. Në veçanti, mbetet e paqartë nëse dhe si janë njohur kualifikimet e tij të mëparshme akademike si bazë për pranimin e tij. Kjo është një çështje që tani duhet të sqarohet.

𝐍𝐝𝐞𝐫𝐢 𝐚𝐭𝐢𝐣 𝐪𝐞̈ 𝐞 𝐦𝐞𝐫𝐢𝐭𝐨𝐧?

Nderimet dhe çmimet e Velajt po vihen gjithashtu në qendër të vëmendjes:

• Dekorata e Artë për Merita të Republikës së Austrisë (2013)

• Titulli i profesorit (2019)

Të dyja u dhuruan ndërsa ai mbante ende shtetësinë austriake. Kritikët po kërkojnë një hetim: A janë dhënë këto nderime mbi bazën e informacionit të rremë apo për shkak të ndërhyrjeve politike? Cilat rrjete politike në Austri—si Partia Socialdemokrate (SPÖ) ose Partia Popullore Austriake (ÖVP)—ndikuan në marrjen e këtyre titujve? Kjo çështje duhet të hetohet tani në nivel ndërkombëtar, në bashkëpunim me mediat shqiptare.

Shqipëria dhe Austria

Velaj konsiderohet një bashkëpunëtor i ngushtë i kryeministrit Edi Rama dhe ka mbajtur këto pozita:

• Këshilltar për Çështjet e Jashtme dhe Kulturën i Kryeministrit

• Anëtar i Komisionit të Punëve të Jashtme

• Kryetar i Grupit të Miqësisë Shqipëri-Austri

• Anëtar i Komisionit për Media, Arsim dhe Kulturë

Sipas kritikëve, ngritja e tij në këto poste ka qenë më shumë e motivuar politikisht sesa e bazuar në arritje akademike apo diplomatike. Pyetja që shtrohet është: A ka depërtuar nepotizmi në shërbimin diplomatik?

𝐏𝐚𝐬𝐨𝐣𝐚𝐭 𝐧𝐞̈ 𝐓𝐢𝐫𝐚𝐧𝐞̈ 𝐝𝐡𝐞 𝐕𝐣𝐞𝐧𝐞̈

Koha e këtyre zhvillimeve është veçanërisht delikate: Më 11 maj, Shqipëria do të mbajë zgjedhje parlamentare. Pas arrestimit spektakolar të kryebashkiakut të Tiranës nga SPAK, Velaj mund të jetë politikani i radhës me peshë që do të përballet me drejtësinë. Edhe kryeministri Edi Rama po përballet me presion të shtuar—Velaj ka qenë një nga aleatët e tij më të afërt.

Pasojat parlamentare në Austri tashmë po shfaqen

Sipas informacioneve të FOB, opozita po përgatit një interpelancë ndaj Ministrisë së Jashtme me këto pyetje kryesore:

• Si u zhvillua procesi i emërimit të Velajt si ambasador?

• Çfarë informacioni ishte i disponueshëm lidhur me shtetësinë e tij?

• A u raportuan saktë postet e tij politike në Shqipëri?

• Në çfarë baze u dhanë nderimet dhe titujt e tij?

• A ekziston një diplomë e njohur nga Universiteti i Arteve të Aplikuara në Vjenë?

𝐏𝐞̈𝐫𝐟𝐮𝐧𝐝𝐢𝐦𝐢: 𝐍𝐣𝐞̈ 𝐫𝐚𝐬𝐭 𝐦𝐞 𝐟𝐮𝐪𝐢 𝐬𝐡𝐩𝐞̈𝐫𝐭𝐡𝐲𝐞𝐬𝐞

Fatmir Velaj ndodhet në qendër të një skandali politik me përmasa ndërkombëtare. Ajo që nisi si një çështje imuniteti diplomatik tani mund të kthehet në një çështje ligjore – me pyetje të hapura që prekin si Vjenën, ashtu edhe Tiranën.

 “KORÇA BOOM”