Korça në diktaturë: Rrjeti i Spiunëve që mbante të frikësuar 256,000 banorë

Në periudhën e diktaturës komuniste në Shqipëri, në mënyrë të veçantë gjatë regjimit të Enver Hoxhës, u zhvillua një sistem masiv i survejimit dhe kontrollit të popullatës.

Ky sistem ishte mbështetur në rrjete spiunësh, agjentësh, informatorësh dhe referuesish që vepronin si instrumente të një makinerie shtetërore represive, e cila kishte për qëllim të kontrollonte çdo aspekt të jetës sociale dhe politike të qytetarëve.

Një nga qytetet ku ky sistem ishte mjaft i zhvilluar ishte Korça, një qytet me një popullsi prej rreth 256,000 banorësh. Kjo popullsi u shndërrua në një "shtëpi" për një numër të konsiderueshëm agjentësh dhe informatorësh të Sigurimit të Shtetit.

Sipas të dhënave, në Korçë vepronin 95 agjentë, 536 informatorë dhe 93 referues, duke arritur një total prej afërsisht 1,000 individësh të angazhuar në mbikëqyrjen dhe spiunimin e popullatës lokale. Ky ishte një raport alarmant për një qytet me 256,000 banorë, duke i dhënë një përqindje të frikshme: për çdo 229 banorë, njëri prej tyre ishte informator, i cili ndihmonte në mbledhjen e të dhënave për lëvizjet dhe veprimet e qytetarëve.

Ky sistem ka pasur ndikime të thella në jetën e përditshme të njerëzve. Në Korçë, si dhe në gjithë Shqipërinë, shumë qytetarë ishin të detyruar të jetonin në frikë dhe pasiguri.

Çdo fjalë e thënë mund të shpinte tek autoritetet, dhe çdo veprim i dyshimtë mund të shërbente si arsye për arrestimin e individëve të pafajshëm. Informatorët dhe agjentët e Sigurimit të Shtetit kishin mundësinë të vepronin edhe në forma të ndryshme, nga raportimi i fjalëve që mund të ishin kundër regjimit, deri tek dëshmitë mbi sjellje të dyshimta të qytetarëve që mund të shiheshin si të rrezikshme për sigurinë e shtetit.

Një aspekt tjetër i rëndësishëm ishte roli i referuesve. Ata nuk ishin thjesht informatorë të zakonshëm, por ishin figura të besuara nga regjimi, të cilët mund të dërgonin informacione tek autoritetet dhe të koordinojnë aktivitete të tjera të survejimit.

Në një farë mënyre, ata shërbenin si mbikëqyrës të atyre që ishin më poshtë në hierarki, duke rritur kështu numrin e atyre që spiunonin dhe kontrolloheshin.

Në këtë kontekst, është e lehtë të kuptohet se sa e vështirë ka qenë për njerëzit që të jetonin dhe të shprehnin mendimet e tyre të lirë. Korça, një qytet me tradita të pasura kulturore dhe një popullsi relativisht e lidhur, e pa këtë lloj shoqërie të ndarë dhe të shkatërruar nga një regjim i dhunshëm.

Të dhënat për numrin e agjentëve dhe informatorëve tregojnë për një shtrirje të madhe të survejimit, që ka pasur ndikim në jetën e përditshme të banorëve të këtij qyteti.

Sistemi i spiunëve dhe informatorëve ishte një mjet i fuqishëm i kontrollit të masave dhe, siç shihet nga këto shifra, ai ishte i përhapur në çdo nivel të shoqërisë.

Kjo i ka dhënë mundësi regjimit që të mbante një kontroll të drejtpërdrejtë mbi jetën private dhe publike të qytetarëve, duke i mbajtur ata në një gjendje të vazhdueshme ankthi dhe mosbesimi.

Në fund, kjo situatë ka lënë pasoja të thella, jo vetëm për ata që u persekutuan, por edhe për shoqërinë e tërësishme. Kultura e frikës dhe e denoncimeve ka lënë shenja të forta në ndërgjegjen kolektive të shqiptarëve, të cilët shpesh ishin të detyruar të jetonin në një realitet të dyfishtë, një për publikun dhe një për veten.

Regjimi komunist, përmes rrjetit të spiunëve, ka arritur të shkatërrojë çdo mundësi të jetës në liri dhe të vendosë një regjim të dhunshëm të kontrollit dhe frikës.

“KORÇA BOOM”