Zhduket prodhimi vendas/ Ku është djathi i dhisë nga fshatrat e Korçës, apo kaçkavalli artizanal nga Gjiokastra!?

Nëse sot futesh në një supermarket në Tiranë, Gjirokastër apo Shkodër, më e lehtë është të gjesh djathin “Feta” nga Greqia, “Pecorino” nga Italia apo qumësht të paketuar nga Serbia, sesa një kaçkavall artizanal nga Gjirokastra apo një djathë dhie nga fshatrat e Korçës.

Pas këtij realiteti të padukshëm fshihet një e vërtetë dramatike: blerësi shqiptar po ha çdo ditë e më shumë import, dhe çdo ditë e më pak vendin e zënë prodhimet e tokës dhe blegtorisë shqiptare. Kjo nuk është një zgjedhje e lirë tregu, por pasojë direkte e politikave shkatërruese të shtetit ndaj bujqësisë dhe blegtorisë, të cilat po shtyjnë vendin drejt një varësie të plotë ushqimore nga importi.

68 milionë euro bulmet i importuar në një vit.

Vetëm gjatë vitit 2024, Shqipëria ka importuar 35.428 tonë produkte bulmetore, vezë dhe mjaltë, me një vlerë prej 68 milionë euro. Kjo përfaqëson një rritje të ndjeshme nga viti 2023, ku u importuan 31 mijë tonë për një vlerë 62 milionë euro.

Vendet nga ku importojmë më shumë janë:

Italia: 8 mijë tonë me vlerë 22 milionë euro

Greqia: 1.586 tonë me vlerë 5.2 milionë euro

Serbia: 2.5 milionë euro në produkte bulmeti

Në raftet e supermarketeve, marka italiane dhe greke të djathit kanë zëvendësuar prodhuesit vendas që po shuhen një nga një, për shkak të mungesës së mbështetjes financiare, rritjes së kostove, dhe mungesës së tregut të garantuar.

82 milionë euro mish nga Brazili dhe SHBA – Blegtoria shqiptare në kolaps

Rënia nuk kufizohet vetëm në qumështin dhe produktet e tij. Importi i mishit ka shpërthyer.

Në 2024-n, janë importuar 48.602 tonë mish me një vlerë totale 82 milion euro.

• Brazili: 26.5 milionë euro

• SHBA: 9.8 milionë euro

• Paraguai: 5.1 milionë euro

• Italia dhe Greqia (rajoni): gjithashtu furnizues të rëndësishëm

  
  

Kjo shifër është dëshmi e qartë që tregu i mishit është jashtëzakonisht i varur nga importet, ndërsa fermat shqiptare po mbyllen ose po rrudhen çdo vit.

Rënia e bagëtive dhe e qumështit: çfarë nuk thotë Ministria e Bujqësisë

Sipas të dhënave të INSTAT, numri i krerëve të bagëtive në Shqipëri ka rënë nga 2.4 milionë një dekadë më parë në më pak se 1.7 milionë sot. Tkurrja përfshin lopë, dele, dhi dhe gjedhë të tjera, që ishin baza e prodhimit të mishit dhe qumështit vendas.

Prodhimi i qumështit ka rënë me ritme alarmante që prej vitit 2021, dhe kjo ka detyruar rritjen e menjëhershme të importeve të nënprodukteve të tij.

Pse ka ndodhur kjo rënie dramatike?

1.   Politikat e shtetit – Subvencionet për blegtorinë janë të vogla dhe shpesh favorizojnë kompani të lidhura me politikën, jo fermerët realë.

2.   Lufta me kostot – Rritja e çmimit të koncentrateve, transportit dhe energjisë ka bërë të paqëndrueshme mbajtjen e bagëtive.

3.   Pa siguri tregu – Asnjë kontratë afatgjatë, mungesë garancie për shitjen e qumështit dhe mishit. Fermerët nuk konkurrojnë dot me çmimet e produkteve të importuara.

4.   Burokracia dhe tatimet – Bizneset e vogla bujqësore hasin në kontrolla, TVSH dhe penalitete që nuk i përballojnë dot.

300 milionë euro për bulmetin e huaj, 383 milionë euro për mishin: Shqipëria që ha prodhimin e botës

Nga viti 2020 deri në fund të 2024-s, Shqipëria ka shpenzuar:

• 300 milionë euro për bulmet të importuar

• 383 milionë euro për mish dhe të brendshmet e tij

Këto shifra do të ishin kapital i mjaftueshëm për të zhvilluar industrinë blegtorale dhe përpunuese shqiptare, por janë shpenzuar jashtë vendit. Në vend të një politike kombëtare për vetëprodhim, qeveria ka lehtësuar zinxhirin e importit dhe ka lënë të vdesë bujqësia vendase.

As drithëra nuk kemi më  varësia ushqimore e plotë në horizont

Sipas të dhënave të INSTAT, edhe drithërat si gruri dhe misri po importohen gjithnjë e më shumë. Kjo varësi është rrezik i madh në kushtet e krizave globale, siç ndodhi me luftën në Ukrainë. Por Shqipëria duket se ka zgjedhur të mos prodhojë më as ushqimin bazik – një vend që dikur ushqente veten sot është bërë plotësisht i varur.

A është ky një plan? Apo një kolaps i qëllimshëm?

Shkatërrimi i bujqësisë dhe blegtorisë nuk është aksidental. Është rezultat i politikave që favorizojnë importin dhe pasuritë që qarkullojnë rreth tij: doganat, përfaqësitë tregtare, zinxhirët e marketeve dhe rrjetet e blerjeve me shumicë, të cilat dominohen nga pak emra të lidhur me pushtetin.

Fermerët vendas janë viktima të një tregu të deformuar, ku konkurrenca nuk është e lirë dhe ku shteti nuk është arbitër, por palë me importuesit.

Shqipëria që po e ha veten

Rënia e prodhimit vendas nuk është vetëm një tragjedi ekonomike. Është një kërcënim për sigurinë kombëtare ushqimore, është humbje e identitetit rural dhe gastronomik, dhe është një varësi që mund të kthehet në krizë.

Nëse shteti nuk ndërhyn me politika të guximshme për të subvencionuar dhe mbrojtur prodhimin vendas, shumë shpejt as kaçkavalli i Gjirokastrës nuk do të jetë më veçse një kujtim nostalgjik në raftet e boshatisura të një vendi që ka harruar se si të jetojë nga toka e vet./ PUBLIK

“KORÇA BOOM”